• Ορθοδοντική
  

H Oρθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής, η οποία ασχολείται με τη διευθέτηση των δοντιών στα οδοντικά τόξα και την καθοδήγηση των γνάθων σε αρμονικές θέσεις μεταξύ τους, με στόχο την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας τού στόματος και της αισθητικής του προσώπου.

Η ορθοδοντική θεραπεία θεωρείται απαραίτητη σε περιπτώσεις με οδοντικές, σκελετικές και λειτουργικές ανωμαλίες του στόματος. Ο ορθοδοντικός καλείται να επιτύχει κατά περίπτωση έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω στόχους:

α) Σωστή λειτουργία του στόματος (μάσηση, ομιλία)

β) Διευκόλυνση της στοματικής υγιεινής, με συνέπεια λιγότερα μελλοντικά προβλήματα στα δόντια και ούλα και μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής τους στο στόμα. Είναι φανερή η διαφορά της κατάστασης των ούλων στις παρακάτω εικόνες πριν και μετά τη θεραπεία.

γ) Διευκόλυνση του γενικού οδοντιάτρου και των άλλων ειδικοτήτων καθώς και καλύτερη πρόγνωση κατά την εκτέλεση των οδοντιατρικών εργασιών (σφραγίσματα, γέφυρες, οδοντοστοιχίες, θεραπείες των ούλων και του περιοδοντίου) με τη διευθέτηση των δοντιών και τη λειτουργική αποκατάσταση του στόματος.

δ) Περιορισμός πιθανότητας καταγμάτων δοντιών ιδίως όταν αυτά προβάλλουν έξω από τα χείλη, κυρίως σε νεαρά άτομα

ε) Περιορισμός πιθανότητας εμφάνισης προβλημάτων στην κροταφογναθική άρθρωση, δηλαδή την περιοχή σύνδεσης τής κάτω γνάθου με το κρανίο.

στ) Όμορφο χαμόγελο και πιο ευχάριστο πρόσωπο με συνέπεια την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου

Με οδηγό το ότι η πρόληψη των προβλημάτων είναι απαραίτητη σε κάθε ειδικότητα της ιατρικής και της οδοντιατρικής, θα συνιστούσαμε η πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό να γίνεται σε ηλικία 6-7 ετών. Μόνον έτσι θα προσδιορίσει ο ορθοδοντικός, εάν υπάρχει ή όχι πρόβλημα, τη σοβαρότητά του καθώς και τον κατάλληλο χρόνο έναρξης της θεραπείας. Γενικά η ορθοδοντική έχει χαρακτήρα προληπτικό, κατασταλτικό και επανορθωτικό.

Σε ηλικίες κάτω των 7 ετών

Η προληπτική ορθοδοντική, η οποία εφαρμόζεται σε μικρές ηλικίες, αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως πρόωρες απώλειες παιδικών δοντιών, παρατεταμένο θηλασμό του δακτύλου και προώθηση της γλώσσας.

Η έγκαιρη τοποθέτηση μηχανισμών διατήρησης χώρου, στις περιπτώσεις πρόωρης απώλειας παιδικών δοντιών, προλαμβάνει ορισμένα από τα μελλοντικά προβλήματα συνωστισμού, όπως διακρίνεται στις φωτογραφίες που ακολουθούν.

  Στις περιπτώσεις θηλασμού του δακτύλου και προώθησης της γλώσσας, είναι δυνατόν με σωστή καθοδήγηση γονέων και παιδιού να διακοπούν οι συνήθειες αυτές, χωρίς την ανάγκη τοποθέτησης ορθοδοντικών μηχανισμών.

Στο περιστατικό που ακολούθει είναι εμφανής η βελτίωση της θέσεως των δοντιών μετά τη διακοπή της προώθησης της γλώσσας.             

Σε ηλικίες 7 έως 9 ετών

Η κατασταλτική ορθοδοντική αρχίζει συνήθως στην ηλικία των 7-9 ετών. Σκοπό έχει να αναχαιτίσει την εξέλιξη σκελετικών δυσαρμονιών των γνάθων, ασυμμετρίας του προσώπου ή και οδοντικών προβλημάτων τα οποία χωρίς έγκαιρη αντιμετώπιση θα επιδεινωθούν. Η αποκατάσταση της συμμετρίας στο πρόσωπο και στο στόμα μετά την κατασταλτική παρέμβαση είναι εμφανής στο περιστατικό που ακολουθεί.

Ηλικίες 9 ετών και άνω

Η επανορθωτική ορθοδοντική, τέλος, έχει σκοπό να θεραπεύσει τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα σε παιδιά ή ενηλίκους και η έναρξή της αποφασίζεται από τον ορθοδοντικό, ανάλογα με το είδος του προβλήματος και το στάδιο της οδοντικής και σκελετικής ανάπτυξης του παιδιού.

Οφέλη έναρξης έγκαιρης ορθοδοντικής θεραπείας:

1. Μεγαλύτερη πιθανότητα αποφυγής εξαγωγής μόνιμων δοντιών.
   2. Καλύτερος έλεγχος των σκελετικών προβλημάτων δεδομένου ότι πριν από την εφηβεία ο ορθοδοντικός μπορεί να ελέγξει και να επηρεάσει τη σκελετική αύξηση.
   3. Καλύτερη ανταπόκριση των ιστών στην θεραπεία.
   4. Μεγαλύτερος βαθμός προσαρμογής των μικρών ασθενών στους μηχανισμούς και καλύτερη συνεργασία.
   5. Πρακτικά ευκολότερη θεραπεία, λόγω λιγότερων υποχρεώσεων των παιδιών του Δημοτικού από αυτά του Γυμνασίου και Λυκείου.
   6. Τα μικρότερα παιδιά δεν ντρέπονται και γενικά δεν έχουν τις αναστολές των μεγαλύτερων.
   7. Όταν η θεραπεία αρχίζει νωρίς, στην εφηβεία έχει πια σχεδόν τελειώσει και οι έφηβοι έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λόγω της καλύτερης εμφάνισης του στόματος και του προσώπου γενικότερα.
   8. Οι ενήλικες ασθενείς, στους οποίους ο σκελετός έχει πλέον διαμορφωθεί, οδηγούνται συχνότερα σε θεραπείες με εξαγωγές μόνιμων δοντιών, ή όταν υπάρχουν σκελετικά προβλήματα απαιτείται ίσως και κάποια χειρουργική επέμβαση.

Ορθοδοντικοί μηχανισμοί

Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται κατά την ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να είναι κινητοί μηχανισμοί, όταν το παιδί μπορεί να τους βγάλει μόνο του από το στόμα ή ακίνητοι, όταν μένουν σταθεροί στα δόντια κατά την θεραπεία και αφαιρούνται μόνο από τον ορθοδοντικό. Μία ενόχληση μικρού βαθμού θεωρείται φυσιολογική και είναι αναμενόμενη κατά τα πρώτα 24ωρα μετά την τοποθέτηση των καινούργιων ορθοδοντικών μηχανισμών.

Μηχανισμοί Διέυρυνσης

Eίναι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για αλλαγή του σχήματος των οδοντικών τόξων. Περιλαμβάνουν κινητές πλάκες διεύρυνσης που πρέπει να είναι στο στόμα μέρα και νύχτα και ακίνητους μηχανισμούς διεύρυνσης που είναι διαρκώς προσκολλημένοι στα δόντια.

Λειτουργικά μηχανήματα (π.χ. μασελάκι)

Eίναι κινητοί ή ακίνητοι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση σκελετικών προβλημάτων σε περίπτωση που ο ορθοδοντικός επιδιώκει καθοδήγηση, διέγερση ή και αναστολή της αύξησης των γνάθων. Ενδείκνυνται σε μικρά παιδιά, αλλά κυρίως στην προεφηβική και εφηβική ηλικία. Τα κινητά λειτουργικά μηχανήματα χρησιμοποιούνται τη νύχτα και μερικές ώρες της ημέρας ενώ τα ακίνητα, επειδή είναι σταθερά προσαρμοσμένα στα δόντια, δεν μπορούν να αφαιρεθούν από το παιδί.  Το πλεονέκτημα των κινητών μηχανισμών έναντι των ακινήτων είναι ότι καθαρίζονται ευκολότερα και μπορεί να αφαιρεθούν για πιο άνετη μάσηση. Το γεγονός όμως ότι αφαιρούνται κατά βούληση, αποτελεί σε μη συνεργάσιμα παιδιά σοβαρό μειονέκτημα.

 Εξωστοματικά μηχανήματα

Αυτά στηρίζονται με ελαστικούς ιμάντες στον αυχένα ή στο κεφάλι και χρησιμοποιούνται, είτε σε ορθοδοντικά προβλήματα, εξασφαλίζοντας στα δόντια τον χώρο που λείπει, είτε σε σκελετικά προβλήματα επιτυγχάνοντας προτροπή ή αναστολή της αύξησης των γνάθων.

Ακίνητοι μηχανισμοί (π.χ. σιδεράκια)

Ελαστικοί δακτύλιοι, ελαστικές αλυσίδες ή ειδικά ελατήρια, τα οποία τοποθετoύνται σε συνδυασμό με τα τόξα, που συνδέουν τα μεταλλικά ή τα κεραμικά άγκιστρα, προκαλούν μετακίνηση ακριβείας στα δόντια προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Χρησιμοποιούνται σε οποιαδήποτε ηλικία και έχουν απόλυτη ένδειξη, οποτεδήποτε είναι απαραίτητη η μετακίνηση ακριβείας ορισμένων ή όλων των δοντιών.

 Γλωσσική Ορθοδοντική

Μια επαναστατική μέθοδος με «αόρατους» μηχανισμούς μπορεί να θεραπεύσει ορθοδοντικά προβλήματα κυρίως σε ενήλικες. Γλωσσική ορθοδοντική είναι εκείνη η τεχνική στην οποία τοποθετούνται “σιδεράκια” στην γλωσσική πλευρά των δοντιών.

Η μέθοδος αυτή επινοήθηκε στην Αμερική στις αρχές της δεκαετίας ’70 και τελειοποιήθηκε στο πέρασμα του χρόνου. Σήμερα η τεχνική αυτή είναι προσιτή στην Ελλάδα από εξειδικευμένους Ορθοδοντικούς. Ο τρόπος τοποθέτησής των μηχανημάτων διαφέρει από την γνωστή Ορθοδοντική καθώς επιβάλλεται η συνεργασία με εξειδικευμένα εργαστήρια στο εξωτερικό. Σχεδόν όλα τα ορθοδοντικά προβλήματα μπορούν να θεραπευθούν με αυτή τη τεχνική. Βασικό πλεονέκτημα της γλωσσικής ορθοδοντικής, είναι το ότι είναι “αόρατα”. Μειονεκτήματα της τεχνικής είναι ότι ο ασθενής πρέπει να είναι συνειδητοποιημένος και πολύ συνεργάσιμος κατά την διάρκεια της θεραπείας. Επίσης να διατηρεί άριστη στοματική υγιεινή. Τέλος, απαιτείται ένα διάστημα μιας ή δυο εβδομάδων προσαρμογής του ασθενούς στο νέο παροδικό στοματικό περιβάλλον όσο αφορά την ομιλία και τη στοματική υγιεινή. Η τεχνική αυτή απευθύνεται κυρίως στους ενήλικες αλλά και σε επιλεγμένες περιπτώσεις εφήβων.

Τεχνική διαφανών ναρθήκων (π.χ. invisalign, clearaligners)

Μια μέθοδος πολλά υποσχόμενη που ο ορθοδοντικός σας θα κρίνει εάν είναι εφαρμόσιμη σε σας και αποτελεί μία εναλλακτική λύση για όσους δεν θέλουν να βάλουν σιδεράκια.

Ο ασθενής κατά την διάρκεια της θεραπείας φοράει μια σειρά από διαφανείς νάρθηκες, οι οποίοι φτιάχνονται ειδικά για τον κάθε ασθενή. Οι νάρθηκες αυτοί σταδιακά μετακινούν τα δόντια και προσφέρουν άριστη αισθητική καθώς δεν φαίνονται όταν τα φοράει κάποιος.
Τα πλεονεκτήματα της τεχνικής Invisalign, πέρα από του αισθητικού μηχανισμού είναι ότι ο ασθενής προσαρμόζεται πιο εύκολα στο καινούργιο στοματικό περιβάλλον σε σχέση με τα συμβατικά σιδεράκια και επίσης διευκολύνεται η στοματική υγιεινή κατά τη διάρκεια της θεραπείας αφού οι νάρθηκες αυτοί βγαίνουν και μπορεί ο ασθενής να βουρτσίσει τα δόντια του καλύτερα σε σχέση με τα συμβατικά σιδεράκια που δεν μπορούν να αφαιρεθούν. Επίσης, ο ασθενής μπορεί να δει από την αρχή της θεραπείας το τελικό αποτέλεσμα του σε τρισδιάστατη (3-D) απεικόνιση. Το μειονέκτημα της τεχνικής Invisalign είναι το υψηλό κόστος.

Μικροεμφυτεύματα:

Στην ορθοδοντική για να μετακινήσουμε ένα δόντι χρησιμοποιούμε άλλα δόντια στην ίδια ή στην απέναντι γνάθο. Όμως κατά κανόνα τα στηρίγματα αυτά παρουσιάζουν άλλοτε άλλου βαθμού ανεπιθύμητη μετακίνηση. Και ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτή η μετακίνηση των στηριγμάτων δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, υπάρχουν κάποιες άλλες περιπτώσεις, λοιπόν, που η μετακίνηση αυτή έχει δραματικές επιπτώσεις. Σε περιπτώσεις και που θέλουμε να ελαχιστοποιήσουμε την οποιαδήποτε μετακίνηση των στηριγμάτων χρησιμοποιούμε διάφορα μηχανήματα όπως πχ το εξωστοματικό.
Στην εξέλιξη της Ορθοδοντικής και με στόχο την μεγιστοποίηση της στήριξης έχουν επινοηθεί τα λεγόμενα ορθοδοντικά εμφυτεύματα τα οποία προσφέρουν ανεκτίμητη και αναντικατάστατη εναλλακτική λύση αφού προσφέρουν την λεγόμενη απόλυτη στήριξη. Τα εμφυτεύματα αυτά που αναπτύχθηκαν με βάση την εμπειρία από την Γενική Οδοντιατρική και Γναθοχειρουργική είναι σχετικά πολύ μικρά, με μήκος μερικών χιλιοστών, τοποθετούνται δε και αφαιρούνται μετά το τέλος της μετακίνησης πολύ εύκολα. Λόγω του μικρού μεγέθους των μπορούν να τοποθετηθούν ακόμα και μεταξύ των δοντιών στην πλευρά του χείλους ή και στην πλευρά της υπερώας.